Các yếu tố Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) đã trở thành các yếu tố quan trọng trong hoạt động thẩm định. Tại Việt Nam, ESG đã trở thành mối quan tâm chính đối với các nhà đầu tư nước ngoài và các tập đoàn đa quốc gia, đặc biệt trong các hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A). Dấu chân carbon (tổng lượng khí nhà kính (chủ yếu là CO2) mà một hoạt động, sản phẩm, hoặc một cá nhân tạo ra trong một khoảng thời gian nhất định), các thông lệ về lao động và các tiêu chuẩn quản trị của một công ty mục tiêu có thể ảnh hưởng đáng kể đến quá trình thẩm định, định giá và thậm chí cả việc phê duyệt giao dịch. Chính phủ Việt Nam, về phần mình, đang xây dựng một khuôn khổ pháp lý để thúc đẩy kinh doanh bền vững – từ luật môi trường đến các quy tắc quản trị doanh nghiệp – phù hợp với các xu hướng ESG toàn cầu. Bài viết này xem xét cách các yếu tố ESG ảnh hưởng như thế nào đến việc xin các chấp thuận cho các giao dịch M&A ở Việt Nam.

Khuôn khổ pháp lý và quy định ESG đang phát triển tại Việt Nam (Bối cảnh cho Phê duyệt) Nhìn chung, Chính phủ Việt Nam đã và đang tích cực thực hiện các cam kết quốc tế quan trọng như COP26 và cam kết Net Zero, đồng thời ban hành nhiều chính sách liên quan đến phát triển bền vững và tăng trưởng xanh. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các nhà xuất khẩu, doanh nghiệp FDI và các công ty niêm yết, đang phải đối mặt với áp lực đáng kể từ thị trường quốc tế để tuân thủ các tiêu chuẩn ESG.

Mặc dù Việt Nam chưa có một “luật ESG” toàn diện duy nhất, nhưng các nguyên tắc ESG ngày càng được lồng ghép vào các luật và chính sách khác nhau có ảnh hưởng đến quá trình phê duyệt M&A.

Vui lòng tham khảo bài viết tại link này để có thông tin chung về hệ thống quy định pháp luật liên quan đến ESG tại đây: https://www.lntpartners.com/vi/legal-briefing/esg-tai-viet-nam-tu-xu-the-tat-yeu-den-loi-the-canh-tranh-ben-vung

Các văn bản pháp lý, cùng với các Quyết định 167/QĐ-TTg (tháng 2 năm 2022) và Thông tư 13/2023/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, củng cố cam kết của chính phủ đối với sự bền vững, điều này có thể dẫn đến việc kiểm tra chặt chẽ hơn các giao dịch M&A.

Các yếu tố ESG trong Phê duyệt Quy định và Tuân thủ Mặc dù không trực tiếp hướng đến ESG, các vấn đề liên quan đến ESG vẫn có thể ảnh hưởng đến việc cơ quan có thẩm quyền phê duyệt các giao dịch M&A. Các nhà đầu tư nước ngoài mua lại các công ty Việt Nam thường phải xin được cấp chấp thuận mua vốn (M&A) hoặc sửa đổi giấy chứng nhận đầu tư của công ty mục tiêu. Trong quá trình này, các cơ quan chức năng có thể xem xét kỹ lưỡng sự tuân thủ của công ty mục tiêu đối với luật môi trường và lao động.

Ví dụ, nếu một thương vụ mua lại liên quan đến một nhà máy có công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm, các cơ quan quản lý có thể từ chối phê duyệt hoặc yêu cầu giải trình thêm, yêu cầu này được xem là phù hợp với quy định cấm mở rộng các dự án gây ô nhiễm. Trong nhiều trường hợp, khi các cơ quan nhà nước nhận được yêu cầu sửa đổi giấy chứng nhận hoặc giấy phép để phản ánh kết quả của giao dịch M&A, họ có thể tận dụng cơ hội này để đảm bảo rằng công ty mục tiêu hoàn toàn tuân thủ các yêu cầu về môi trường và lao động hiện hành.

Tóm lại, một hồ sơ ESG kém sẽ gây ra rủi ro thực hiện giao dịch – các cơ quan chức năng có thể áp đặt các điều kiện hoặc các bên có thể cần phân bổ thêm thời gian và nguồn lực để khắc phục các thiếu sót như một điều kiện tiên quyết để hoàn tất giao dịch. Khi đàm phán giao dịch, các bên cũng đang có khuynh hướng cấu trúc các thương vụ M&A để giải quyết các rủi ro từ ESG, trong đó họ sẽ thường đưa thêm nhiều cam đoan và bảo đảm trong tài liệu giao dịch nhằm đảm bảo rằng công ty mục tiêu tuân thủ luật môi trường, lao động và chống tham nhũng, đã có được tất cả các giấy phép cần thiết và không phải chịu các khiếu nại hoặc điều tra liên quan đến ESG chưa được giải quyết. Vi phạm các cam đoan này có thể dẫn đến việc bên bán phải bồi thường cho bên mua nếu phát sinh các trách nhiệm hoặc các khoản thiệt hại sau khi hoàn tất giao dịch. Trong một số trường hợp, các điều kiện tiên quyết được gắn với các vấn đề ESG, chẳng hạn như yêu cầu công ty mục tiêu phải có được giấy phép môi trường hoặc thanh toán các khoản nợ bảo hiểm xã hội còn tồn đọng cho nhân viên.

Như vậy, tuân thủ ESG không còn chỉ là vấn đề đạo đức doanh nghiệp mà là một yếu tố quan trọng để đảm bảo các phê duyệt cần thiết cho các giao dịch M&A tại Việt Nam. Một hồ sơ ESG “sạch” có thể giúp cho việc phê duyệt nhanh chóng, trong khi một hồ sơ ESG “kém” có thể gây ra sự chậm trễ đáng kể, phát sinh thêm các điều kiện phải đáp ứng, hoặc thậm chí bị từ chối phê duyệt. Các nhà đầu tư nước ngoài thường có khuynh hướng tích hợp các yếu tố ESG vào chiến lược M&A của họ ngay từ đầu để giảm thiểu rủi ro về các vấn đề tuân thủ và đảm bảo một con đường suôn sẻ để hoàn tất giao dịch.

Những phân tích chuyên sâu hơn về ESG trong M&A sẽ được trình bày trong bài viết tiếp theo của LNT & Partners.